Wat is een Bore-out?

Steeds meer zorgmedewerkers krijgen met een burn-out te maken of hebben een collega met een burn-out. Maar heb jij ook wel eens gehoord van een bore-out? Beiden kunnen leiden tot ‘door-out’, dus opletten geblazen. Wat je in elk geval niet moet doen is in je eentje doormodderen.

De mensen met een (dreigende) burn-out, zie ik dagelijks in mijn praktijk. Ze zijn aan het eind van hun latijn, ‘lopen hun poten uit hun lijf’, zijn nooit klaar, zijn perfectionistisch en kunnen moeilijk ‘nee’ zeggen. Maar er is ook een andere fenomeen dat steeds meer opduikt in de zorg: de bore-out. En die mensen zie ik helaas niet veel.

Wat is een bore-out?

En bore-out is een situatie van verveling en/of van té weinig uitdagende werkzaamheden. Je hebt dus té weinig werk en/werk waarin je niet wordt uitgedaagd, waarin je je niet kunt ontwikkelen. Je gaat onderpresteren, loopt de kans dat je ‘de kantjes er vanaf gaat lopen’, je gedachtes krijgt als ‘ze doen maar, het zal mijn tijd wel duren’, enzovoort. Je motivatie daalt dus. Helaas zie ik dit wel veel gebeuren in de zorg……herken jij dit ook?

In het algemeen zijn de oorzaken van een bore out dus te vinden in twee soorten situaties:

• Je hebt te weinig te doen (kwantitatieve onderbelasting)
• Je hebt te weinig uitdagende activiteiten (kwalitatieve onderbelasting)

Meer specifiek en concreet kan het zijn dat je:

•  te weinig werk hebt;
• steeds hetzelfde moet doen;
• te weinig uitdaging in je werk hebt;
• te weinig verantwoordelijkheden hebt (of je overal toestemming voor moet vragen);
• te weinig van je kwaliteiten kunt gebruiken;
• te weinig van je vaardigheden kunt gebruiken;
• te weinig van je kennis kunt gebruiken.

Het kan bijvoorbeeld ook zijn dat door je persoonlijke groei en door opgedane ervaring, jouwe kennis en vaardigheden niet meer passen bij je huidige baan.
Bore-out is in zekere zin de “andere kant” van een burn out, die ontstaat namelijk door overbelasting. Dit verschijnsel om het gebrek aan uitdaging en prikkels op het werk of thuis die langere tijd duurt, in ieder geval maanden. Dit kan leiden tot stress en tot allerlei kenmerken die vergelijkbaar zijn met de symptomen bij een burn-out. Ook een bore-out komt helaas veel voor.

Heb ik een bore out?

Een bore-out is dus meer dan zomaar wat verveeld zijn. Het is een ernstige situatie die zowel op het werk als thuis kan voorkomen en die al langere tijd duurt, in ieder geval enkele maanden. Sta eens even stil bij je eigen situatie en bedenk of de term bore-out bij jou van toepassing is. Door de onderstaande vragen te beantwoorden kun je daarin wat meer inzicht krijgen:

• Gebruik jij regelmatig je talenten in je activiteiten op je werk en thuis/vrije tijd?
• Ga je met plezier naar je werk of huis?
• Ben je gelukkig?
• Heb je veel energie?
• Vind je het werk dat je doet zinvol?
• Gebruik je veel van je kennis, ervaring en kwaliteiten regelmatig?
• Weet je wat je in de toekomst wil?
• Heb je voldoende mogelijkheden om je verder te ontwikkelen?

Kun je de meeste vragen met ja beantwoorden dan zal het meevallen. Maar als je meer dan de helft van de vragen met nee beantwoordt, dan is het goed eens wat dieper na te denken over de mate waarin je last hebt van een bore-out.

Symptomen

De symptomen van een bore-out zijn nagenoeg hetzelfde als die van een burn-out. Dat is niet zo raar: liegen over de aard van en de hoeveelheid werk die je verricht, kan net zoveel stress opleveren als te veel hooi op je vork nemen. Mensen met een bore out ervaren echter ook wel wat andere verschijnselen of klachten. De symptomen die echt horen bij een bore-out zijn:

• futloosheid / passiviteit / lusteloosheid;
• gevoelens van nutteloosheid;
• verlies van interesse / minder initiatief nemen;
• stressklachten /oververmoeidheid/ gevoel van uitputting;
• toenemende prikkelbaarheid / frustratie / irritatie;
• een laag zelfbeeld / verminderd zelfvertrouwen;
• cynische reageren;
• piekeren / somber / depressieve gevoelens;
• minder goed functioneren / minder goede prestaties;
• verminderde of juist verhoogde eetlust.

Deze symptomen kunnen gepaard gaan met lichamelijke klachten, zoals:

• hoofdpijn;
• steken in de hartstreek;
• maag- en/of darmklachten;
• spier- en gewrichtspijn.

Ander gedrag dat dan zichtbaar kan zijn om het overschot aan tijd en de verveling te verhullen is bijvoorbeeld:

• veel toiletbezoek;
• veel blijven kletsen op andere afdelingen;
• veel (rook)pauzes nemen;
• veel onnodig (lang) email- of internetverkeer;

Hoe kom je uit een bore-out?

Vertel je leidinggevende eerlijk hoe je je voelt en hoe je in je werk staat. Probeer samen naar oplossingen te zoeken. Je leidinggevende heeft er ook niets aan als je ziek wordt en langdurig uitvalt en daarnaast kun je dit motivatieprobleem niet alleen oplossen. Om uit een bore-out te komen, is het belangrijk iets aan je werksituatie te veranderen. Aan je baan sleutelen, zodat je je werk zodanig beïnvloedt dat het beter aansluit op jouw persoonlijke behoeftes, sterke kanten, interesses en capaciteiten.

Dit vergt wel enig zelfonderzoek. Vraag jezelf af welke sterke punten je hebt en of ze voldoende in je werk naar voren komen. Kijk samen met je manager hoe je huidige werk voor jou interessanter gemaakt kan worden en welke (nieuwe) taken je op je kunt nemen om ervoor te zorgen dat je je je weer nuttig voelt en je zelfbeeld weer positief wordt. Soms duurt het even voordat je weer in een flow raakt, geef het dus even de tijd. Flow is het heerlijke gevoel van ergens in opgaan en de tijd vergeten. Het is de situatie waarin alles van je vaardigheden gevraagd wordt en waarin je deze ten volle aan het benutten bent.

Wat kun je concreet doen om niet in je oude werkpatronen terug te vallen?

• Houd regelmaat in je werkzaamheden. Stel jezelf deadlines.
• Houd werk en privé gescheiden. Ga niet onder werkuren zitten internetten bijvoorbeeld.
• Probeer te genieten van je vrije tijd; zorg voor voldoende ontspanning na het werk.

Is het niet mogelijk om iets aan je huidige werkzaamheden te veranderen of lukt het je niet om je werk weer interessant te vinden, dan is het verstandig om op zoek te gaan naar een meer uitdagende baan die beter bij je past. Dit kan binnen de organisatie waar je werkzaam bent, maar ook bij een ander bedrijf. Dan is er sprake van door-out. Je vertrekt…….

Bore-out behandeling

Een bore-out is een ernstige situatie en als je niets doet, wordt het vaak alleen maar slechter. Het is dus belangrijk is om zo snel mogelijk actie te ondernemen. De logische oplossing voor een bore-out kan twee kanten opgaan:

1.    Je huidige baan verbeteren door meer werk of meer uitdagend werk te vragen.
2.    Een andere baan zoeken met meer werkzaamheden of meer uitdaging.

Maar om het grondig en duurzaam aan te pakken is het goed het herstel in 2 fasen te laten verlopen.

Bore out herstel fase 1: Zelfonderzoek

Voordat je echt je situatie gaat verbeteren is het goed een soort zelfonderzoek te doen. In dit zelfonderzoek gaat het erom dat je twee zaken helder krijgt:

• Wat zijn de diepere oorzaken van mijn bore-out?
• Wat zijn de krachten die mij kunnen helpen om uit een bore-out te komen en te blijven?

Er zijn dus vaak dieperliggende oorzaken van een bore-out. Hieronder een aantal mogelijke en dieperliggende oorzaken op een rijtje:

• angst voor nieuwe ervaringen;
• neiging om geen initiatief te nemen;
• weinig zelfvertrouwen;
• faalangst;
• lage assertiviteit;
• weinig steun uit je sociale netwerk;
• onjuiste beroepskeuze;
• bepaalde kenmerken van je persoonlijkheid (bv: aanpassend, volgzaam, geduldig)

Iedereen heeft ook krachten die je kunnen helpen om uit een bore-out te komen en te blijven. Hieronder een aantal van je krachten:

• mogelijkheid om te veranderen;
• talenten;
• steun uit je sociale omgeving;
• successen uit het verleden;
• kennis en vaardigheden;
• ontdekken waar jij energie van krijgt;
• bepaalde kenmerken van je persoonlijkheid (bv: strijdlustig, geïnteresseerd, onafhankelijk)

Aan het einde van deze fase van zelfonderzoek heb je je krachten en je kwetsbaarheden in beeld. Schrijf ze ook op voor jezelf. Teruglezen is gemakkelijker dan terugdenken. Bovendien kun je dan je de uitkomsten van je zelfonderzoek makkelijk aanvullen.

Bore-out herstelfase 2: Verandering

Nu je de oorzaken van je bore-out in beeld hebt kun je zoeken naar oplossingen. Een bore-out herstel begint vaak bij een gedragsverandering. Een gedragsverandering begint bij motivatie…. Wil je zo door blijven gaan? Wil je echt over 10 of 20 jaar nog steeds deze (werk)situatie hebben? Waar wil je op terugkijken als je 80 bent?

Gemotiveerd geraakt door je antwoorden? Vast wel. Hieronder staan twee soorten tips om je situatie te veranderen.

Tips over je activiteiten:

• Maak een lijst met werkzaamheden waar je echt niet blij van wordt.
• Maak een lijst met werkzaamheden die je leuk vindt.
• Overleg met je leidinggevende als je meer leuke dan minder leuke werkzaamheden wilt.
• Overleg met je leidinggevende als je meer variatie in je werkzaamheden wilt.
• Overleg met je leidinggevende als je meer werkzaamheden wilt.
• Stimuleer jezelf om te leren; doe een cursus om jezelf te ontwikkelen, bezoek een seminar, lees een inspirerend boek, enzovoort.
• Stel kleine doelen die een grote slagingskans hebben. Meer dan 75% moet prima te halen zijn, dit geeft zelfvertrouwen en motiveert.
• Benadruk je successen in werk en privé; geef jezelf een compliment, vertel je successen aan anderen en schrijf ze op. Je zelfvertrouwen neemt dan toe en jouw focus op het positieve en het veranderbare versterkt je groei.
• Onderzoek je beroepskeuze als je niet zeker bent als je huidige beroep bij je past.
• Als je je werk niet kunt veranderen, zorg dan dat je door bijvoorbeeld een hobby of vrijwilligerswerk zingeving vindt.

Tips over je persoonlijkheid en je gezondheid:

• Beweeg voldoende; bewegen kost energie maar geeft je vitaliteit, kracht en zelfvertrouwen terug. Bovendien helpt het tegen somberheid.
• Vier je successen met ontspanning; een feestje, een roman lezen, naar de film enzovoort.
• Doe een sociale vaardigheidstraining als je assertiever wilt worden.
• Eet gezonde voeding.
• Denk positief, dit geeft energie en zelfvertrouwen. Ik heb hier een handige tool voor jou.
• Kom in actie voor jezelf!

Door-out als gevolg van een bore-out?

Een bore-out ondermijnt je zelfvertrouwen. Je bouwt zelfvertrouwen op door aan jezelf te bewijzen dat je steeds grotere dingen kunt bereiken. In een bore-out doe je precies het tegenovergestelde. Je bewijst dagelijks aan jezelf dat je niet eens de meest simpele opdrachten kunt uitvoeren. Op zeker moment ga je echt geloven dat je een waardeloos persoon ben die niets kan, lui is en niets kan bereiken. Je gaat elke dag naar huis met een gevoel van leegte, teleurstelling en woede op jezelf. Het gevaar van de bore-out is dat je er jarenlang in kunt blijven hangen.

Doe vooral iets en kies wat jij echt wilt. Want als jij niet kiest, gaat een ander voor jou kiezen en dan kunnen er dingen gebeuren die jij echt niet wilt, zoals die ‘door-out’ bijvoorbeeld

Bronnen:
– Arboned
– IZZ
– Testcentrum Groei
– Carrièretijger